Στον ανθρώπινο οργανισμό/σώμα διαβιεί μια πληθώρα οργανισμών/μικροβίων (βακτήρια, ιοί, μύκητες, κόκκοι και άλλα) σε μια «δυναμική ισορροπία».Το σώμα μας έχει ανάγκη κάποια από αυτά τα μικρόβια, τα λεγόμενα «ωφέλιμα» ενώ από την άλλη έχει εξελιχθεί, ώστε να συμβιώνει ακόμα και με τα παθογόνα, όπως π.χ. ο σταφυλόκοκκος, αρκεί να διατηρείται ο πληθυσμός τους σταθερός.Το κλειδί στην όλη υπόθεση είναι η ισορροπία την οποία προσπαθούν να διατηρήσουν οι πληθυσμοί των μικροβίων και των μυκήτων αντιμαχόμενοι για τα ίδια θρεπτικά συστατικά στο πιο ευνοϊκό για την επιβίωσή τους εξωτερικό περιβάλλον (ρΗ, θερμοκρασία, υγρασία, χημικούς παράγοντες κ.λ.π.) Κάθε αλλαγή σε μια ή περισσότερες από αυτές τις συνθήκες έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του ενός πληθυσμού σε βάρος του άλλου με την εμφάνιση της αντίστοιχης λοίμωξης.

Εντοπίζοντας στο γυναικείο ουρογεννητικό σύστημα παρατηρούμε ότι διαβιούν σε αρμονία διάφορα γένη μικροοργανισμών (π.χ. Escherichia, Klebsiella, Proteus, Lactobacillus, Staylococcus, Candida.)

συνηθέστερες παθήσεις του γεννητικού συστήματος & συμπτώματά τους

Το καλοκαίρι, λόγω πολλών και διαφορετικών παραγόντων (π.χ. ζέστη, υγρασία, τρόπος ζωής και διατροφής, αυξημένη σεξουαλική δραστηριότητα) μπορεί να φέρει μαζί του μια σειρά από γυναικολογικά προβλήματα.Οι κυριότερες παθήσεις αφορούν κολπίτιδες, ουρολοιμώξεις και προσβολή από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Ευτυχώς τις περισσότερες φορές αντιμετωπίζονται σχετικά εύκολα, ενώ υπάρχουν και κάποια προληπτικά μέτρα που μπορεί να πάρει η γυναίκα προκειμένου να προστατευθεί.

Οι κολπίτιδες, τις περισσότερες φορές βακτηριακές ή μυκητιασικές, μπορεί να εκδηλωθούν με ένα ή περισσότερα διαφορετικά συμπτώματα, συνηθέστερα των οποίων είναι τα εξής:
 • αίσθημα φαγούρας ή/και καύσου στην περιοχή των γεννητικών οργάνων,
 • ασυνήθιστες ως προς την ποσότητα, το χρώμα ή την υφή και συνήθως δύσοσμες κολπικές εκκρίσεις,
 • ερυθρότητα ή και πρήξιμο στην περιοχή του κόλπου,
 • πόνος κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, και την ούρηση,
 • λίγο αίμα μετά την επαφή,
 • πυελικό άλγος.
 

Όσον αφορά τις ουρολοιμώξεις, κι εδώ η συμπτωματολογία ποικίλει.

Έτσι η ασθενής μπορεί να παρουσιάζει συχνοουρία, δυσουρία και αίσθημα πόνου ή/και καύσου κατά την ούρηση. Τα ούρα συνήθως έχουν δυσάρεστη οσμή, το χρώμα τους είναι πιο θολό και σκούρο, μπορεί δε να περιέχουν και αίμα. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί η γυναίκα να εκδηλώσει πυρετό ή και πόνο χαμηλά στην πλάτη.

Μια σημαντική κατηγορία λοιμώξεων που εμφανίζουν έξαρση τους καλοκαιρινούς μήνες και είναι πολύ σημαντικό να αντιμετωπιστούν εγκαίρως είναι τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, με πιο συνηθισμένα:

τον ιό των ανθρωπίνων κονδυλωμάτων (HPV), τις ερπητικές λοιμώξεις, τα χλαμύδια και τα μυκοπλάσματα.

Ο HPV μπορεί να είναι ασυμπτωματικός ή και να εμφανιστούν τα χαρακτηριστικά κονδυλώματα.

Όσον αφορά τον έρπητα, αρχικά δημιουργούνται μικρές φουσκάλες στην περιοχή των γεννητικών οργάνων ή και του πρωκτού Στη συνέχεια οι φouσκάλες αυτές σπάζουν,δημιουργώντας έλκη του δέρματος που συνοδεύονται από κνησμό και πόνο.

Τα χλαμύδια με τη σειρά τους είναι τις περισσότερες φορές ασυμπτωματικά -γι'αυτό και αποκαλούνται η «σιωπηλή» ασθένεια- όπως επίσης ασυμπτωματικά μπορεί να είναι και τα μυκοπλάσματα.

Στην κατηγορία των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων ανήκουν επίσης η σύφιλη, η γονόρροια, οι ηπατίτιδες Β και C και ο ιός HIV.

Πως μπορεί να προσβληθεί μια γυναίκα

Οποιοσδήποτε παράγοντας ελαττώνει την οξύτητα του κόλπου και διαταράσσει την ισορροπία των φυσιολογικών/παθογόνων μικροοργανισμών μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή του κόλπου, δηλαδή κολπίτιδα.

Ορμονικοί παράγοντες μπορεί να δημιουργήσουν ατροφία και ξηρότητα του κόλπου κατά την εμμηνόπαυση και να επηρεάσουν δυσμενώς την τοπική μικροβιακή ισορροπία. ¶λλοι παράγοντες του ίδιου τύπου είναι οι φάσεις του εμμήνου κύκλου καθώς και η χρήση αντισυλληπτικών χαπιών.

Η χρήση αντιβιοτικών ευρέως φάσματος και τα φάρμακα που προκαλούν ανοσοκαταστολή (όπως η κορτιζόνη και τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα) είναι δυνατόν να συντελέσουν στην ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασμό μυκήτων καθώς και παθογόνων μικροβίων.

Σε αντίθεση με την γενική άποψη, η εμμονή στην καθαριότητα με ταυτόχρονη χρήση ισχυρών αντισηπτικών σαπουνιών και διαλυμάτων για κολπικές πλύσεις διαταράσσουν την ισορροπία της χλωρίδας της ευαίσθητης γυναικείας περιοχής και επηρεάζουν δυσμενώς το ρΗ του κόλπου. Αυτό κάνει το περιβάλλον πιο κατάλληλο για τον πολλαπλασιασμό εχθρικών μικροβίων σε βάρος των μη βλαβερών, ώστε η γυναίκα να είναι ευάλωτη σε μυκητιάσεις και άλλες κολπικές λοιμώξεις.

Μεγάλη προσοχή πρέπει να δίνεται και στην χρήση των ταμπόν υγιεινής, να ακολουθούνται επακριβώς οι οδηγίες χρήσεις, καθώς και ώρες αντικατάστασής τους.
Επίσης φλεγμονές στον κόλπο και στην πύελο μπορούν να εμφανιστούν από την εναλλαγή πολλών συντρόφων χωρίς την χρήση προφυλακτικού, από μικρόβια όπως ο γονόκοκκος και τα χλαμύδια.

Οι γυναίκες με σακχαρώδη διαβήτη έχουν την τάση να παθαίνουν συχνότερα κολπίτιδες κυρίως μυκητιάσεις.
Όλα τα παραπάνω μεμονωμένα ή σε συνδυασμό μπορούν να προκαλέσουν την ανάπτυξη ή εισβολή παθογόνων οργανισμών και να προκαλέσουν κολπίτιδες.

Οι μυκητιασικές κολπίτιδες προέρχονται κυρίως από τον μύκητα Candida Albicans, ο οποίος είναι φυσιολογικός άποικος του κόλπου. Διαταραχή της φυσιολογικής χλωρίδας οδηγεί στην υπερβολική παραγωγή του, προκαλώντας κολπίτιδα.

Η βακτηριακή κολπίτιδα είναι εξίσου συχνή μορφή κολπίτιδας. Οφείλεται στην πέραν του φυσιολογικού ανάπτυξη βακτηρίων, με πιο συνηθισμένη τη Gardnerella Vaginalis (αιμόφιλος του κόλπου). Αν και δεν την κατατάσσουμε στα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, φαίνεται να σχετίζεται με κάποιον καινούριο ερωτικό σύντροφο ή συχνή αλλαγή συντρόφων χωρίς προφύλαξη.

Οι ουρολοιμώξεις εμφανίζονται πολύ συχνά στις γυναίκες, ιδιαίτερα σε εκείνες με έντονη σεξουαλική δραστηριότητα. Διακρίνεται στην κυστίτιδα και την πυελονεφρίτιδα.

Η κυστίτιδα προκαλείται κυρίως από κολοβακτηρίδια (προερχόμενα κυρίως από το έντερο και την περιοχή γύρω από τον πρωκτό) που εισέρχονται μέσω της ουρήθρας στην ουροδόχο κύστη.

Η πυελονεφρίτιδα αποτελεί πιο σοβαρή μορφή ουρολοίμωξης και αφορά τη μεταφορά των μικροβίων από την ουροδόχο κύστη στο νεφρό.

Όσον αφορά τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, οφείλονται στην προσβολή από το εκάστοτε μικρόβιο και, όπως μαρτυρά και η λέξη,μεταδίδονται με τη σεξουαλική επαφή/ερωτική πράξη.

Τα μέτρα πρόληψης που μπορούν να ληφθούν

• Ο καθαρισμός της περιοχής των γεννητικών οργάνων πρέπει να γίνεται με εξειδικευμένα προϊόντα, που δεν διαταράσσουν τη φυσιολογική χλωρίδα και το ρΗ της περιοχής, αλλά συμβάλλουν στην αποκατάσταση της όποιας μεταβολής τους.

• Επειδή όλες οι εκκρίσεις δεν είναι παθολογικές και σχετίζονται με τη φάση του έμμηνου κύκλου, θα πρέπει να απομακρύνονται προσεκτικά, λόγω του ότι αποτελούν τροφή για την ανάπτυξη των παθογόνων μικροοργανισμών που βρίσκονται στην   περιοχή.

• Ο καθαρισμός θα πρέπει να πραγματοποιείται με κατεύθυνση από τον κόλπο προς τον πρωκτό, επειδή στην περιοχή γύρω από τον πρωκτό βρίσκονται μικρόβια που είναι παθογόνα για τον κόλπο και την ουροδόχο κύστη.

• Όταν η γυναίκα έχει περίοδο, οι κανόνες υγιεινής θα πρέπει να τηρούνται πιο αυστηρά και η γυναίκα να αλλάζει συχνά σερβιέτα ή ταμπόν. Οι δε σερβιέτες που χρησιμοποιούνται καλό είναι να είναι από βαμβάκι και να αφήνουν την περιοχή να   «αναπνέει».

• Επίσης βαμβακερά θα πρέπει να είναι και τα εσώρουχα, ώστε το δέρμα να αναπνέει και να αποφεύγονται οι ερεθισμοί. Καλό θα είναι εσώρουχα τύπου στρινγκ να αποφεύγονται λόγω της τριβής που δημιουργείται με την περιοχή του πρωκτού,   ευνοώντας έτσι τη μεταφορά μικροβίων.

• Πλύσεις στο εσωτερικό του κόλπου με αντισηπτικά απαγορεύονται, εκτός και αν ζητηθεί από το γυναικολόγο. Σε διαφορετική περίπτωση, άσκοπη και αλόγιστη χρήση τους διαταράσσει τη φυσιολογική χλωρίδα και το ρΗ του κόλπου, με αποτέλεσμα να   ευνοείται η ανάπτυξη των παθογόνων μικροβίων.

• Συνιστάται η αποφυγή της χρήσης ξένων εσωρούχων ή πετσετών, ενώ απαιτείται μεγάλη προσοχή σε χώρους όπως τουαλέτες σε δημόσιους χώρους, γυμναστήρια, σάουνες και χαμάμ.

• Κατά τη σεξουαλική επαφή, ιδιαίτερα αν πρόκειται για καινούργιο σύντροφο, είναι πάντα απαραίτητη η χρήση προφυλακτικού.

• Κατά τη διάρκεια της λήψης κάποιων φαρμάκων, κυρίως αντιβιοτικών, σκόπιμη θα ήταν και η λήψη ειδικών προϊόντων (με γαλακτοβάκιλλους) για την προστασία του κόλπου από την ανάπτυξη μυκήτων.